Posts
आफ्नो नामको पछाडि टाईटल झुण्डयाउने चलनले बेसी-साहिँलीलाइ पनि छाडेन । बाबुआमा मामाले राखिदिएको नाम प्रेमकुमारी भए पनि अर्जेल बाजेको साहिँलो छोरोसंग लगन गाँठो गाँस्सिएपछि तिनी गाउँमा साहिँली भनेर चिनिनथाली । तर साहिँलीको अगाडि ुबेसीु कसरी झुण्डियो त भन्दाखेरी छुट्टै उपकथा नै रहेछ ।
बिहे भएको चार पाँच बर्षसम्म पनि काखमा नाति नपरॆपछि अर्जेल बुढोले झण्डै अर्की केटीको चाँजो गरिसकेको थियो तर गाम्का अरु बुढाहरुले पहिले केही समय बिचार गर्न भनेपछि उनी रोकिए र जान्नेहरुलाइ देखाए । तर कसैले पनि यस्सै हो भन्न नसकेपछि बुढोको हड्डी गल्यो । अर्थात बुढोलाइ खपिखानु भएन । उसले साहिँलाको लोग्नेस्वास्नीलाइ तल बेसीमा गएर बस्ने र काखाँ नाति ल्याएर नराखि दिएसम्म खेतिपाति गरेर उतै बस्नू भने । त्यसपछि तिनका बुढाबुढीलाइ बेसीबाट माथि उक्लन निषेध जस्तै भयो । आजकल जस्तो बडाको कुरो काट्ने चलन त्यतिवेला थिएन काईँकुईँ नगरी ती बेसी झरे । काँचो उमेरले गर्दा सुरुमा त तिनले बुढाको हुकूम बेठीक ठानॆ तर पछि बाउले त्यस्सै त यस्तो कुरा नगर्नुपर्ने भन्ने सोँचे । एक त बेसीको अलपत्र खेतवारी त्यसमाथि कुनै जवानबाट पनि बच्चाबच्ची नै नभएपछि बुढो सुर्ताएको हुनुपर्छ भन्ठानेर कस्तैगरी भए पनि बुढो बाउको ईच्छा पूरा गरीछाड्ने अठोटका साथ ती भगिरथ तपस्यामा जुटे । प्रयास यस्तो थियो कि आज भैरहेको राष्ट्रिय सहमतिको यो प्रयास त्यतिवेला भैदिएको भए सायद त्यो पनि छायामा पर्ने थियो कि !
बिहे भएको चार पाँच बर्षसम्म पनि काखमा नाति नपरॆपछि अर्जेल बुढोले झण्डै अर्की केटीको चाँजो गरिसकेको थियो तर गाम्का अरु बुढाहरुले पहिले केही समय बिचार गर्न भनेपछि उनी रोकिए र जान्नेहरुलाइ देखाए । तर कसैले पनि यस्सै हो भन्न नसकेपछि बुढोको हड्डी गल्यो । अर्थात बुढोलाइ खपिखानु भएन । उसले साहिँलाको लोग्नेस्वास्नीलाइ तल बेसीमा गएर बस्ने र काखाँ नाति ल्याएर नराखि दिएसम्म खेतिपाति गरेर उतै बस्नू भने । त्यसपछि तिनका बुढाबुढीलाइ बेसीबाट माथि उक्लन निषेध जस्तै भयो । आजकल जस्तो बडाको कुरो काट्ने चलन त्यतिवेला थिएन काईँकुईँ नगरी ती बेसी झरे । काँचो उमेरले गर्दा सुरुमा त तिनले बुढाको हुकूम बेठीक ठानॆ तर पछि बाउले त्यस्सै त यस्तो कुरा नगर्नुपर्ने भन्ने सोँचे । एक त बेसीको अलपत्र खेतवारी त्यसमाथि कुनै जवानबाट पनि बच्चाबच्ची नै नभएपछि बुढो सुर्ताएको हुनुपर्छ भन्ठानेर कस्तैगरी भए पनि बुढो बाउको ईच्छा पूरा गरीछाड्ने अठोटका साथ ती भगिरथ तपस्यामा जुटे । प्रयास यस्तो थियो कि आज भैरहेको राष्ट्रिय सहमतिको यो प्रयास त्यतिवेला भैदिएको भए सायद त्यो पनि छायामा पर्ने थियो कि !
वस्तुभाउ र धान राख्नको लागि बेसीमा गोठ छँदै थियो । पुरानै भए पनि खेतको पराल राख्न टौवा थियो । लोग्नेस्वास्नी अटाउने पहिला बाउ बुढो सुत्नेगरेको पुरानो खाट ज्यौँका त्यौँ थियो । थोरै ठोकठाक कस्कास् गरेपछि डेग् नचल्ने बेजोडको खाट तयार भैहाल्यो । खाट तयार भएपछि लोग्नेस्वास्नीमा खुशीको सिमैै भएन । यस्सो फुस्रद पायो कि त खाटको सदुपयोग गरिहाल्ने ! बिल्कूल त्यसरी जसरी कि गरिमामय संविधानसभाको सदुपयोग हाम्रा आदरणीय सभासदहरुले गर्दैछन् । दुइ दम्पतिले दिन-रात साँझ-बिहान हिउँद-बर्षा भोक-तिर्खा जाडो-गर्मी केही नभनी गरेको भगिरथ प्रयासले आफ्नो असर देखायॊ । भगवानके घर देर है अँधेर नहीँ भनेझैँ साहिँली दोजिया भई । दुईजनाको भूईँमा खुट्टै भएन । प्रणयको मुक्त आकासमा दुइ दम्पति चरा जस्तै उड्नथाले । भित्ताको त कान हुन्छ भने दुई दुई थान कान हुने प्राणी मानिसले त्यस्तो कुरा चाल नपाउने त कुरै थिएन । सबैले साहिँली दोजीया भएको चाल पाए । जसले पनि अर्जेल बुढा र साहिँला-साहिँलीकै कुरा गर्नथाले । छोराबुहारीको कमालले बुढाको कलेटी परेको ओँठमा अनौठो मुस्कान छायो तर कसैले पनि त्यता ध्यानै दिएनन् । त्यो मुस्कानको रहस्य जान्नसकेनन् । सबैले यतिमात्र अनुमान गरे कि छोराछोरी पाउँन बेसीे झर्नुपर्ने रहेछ । अर्जेल बुढा आफ्नो तरकिवप्रति निकै गर्वान्वित भए । नहोउन् पनि किन तेत्रा बर्षमा नभएको काम छोराबुहारी बेसी झरेकै बर्ष भएको थियो । त्यसले गर्दा जैरीसत्रुको मुखमा बुजो मात्र नलागी गैसकेको ईज्जत समेत जोगिएको थियो ।
र महिना पुगेपछि साहिँली सुत्केरी भइ । मिहेनत अनुसार पहिलो बेत छोरै भयो । दुई दम्पति त खुशी थिए नै बुढो बाउ लगायत सबै प्रफूल्लित भए । त्यसपछि विधिपूर्वक बच्चाको न्वारन भ्याएपछि बाउ बुढासँग सोध्द्धै नसोधी तिनका लोग्नेस्वास्नी कुम्लोकाम्लो च्यापेर फेरी सुटुक्क बेसी नै झरे ।
पहिलो बेतमै छोरो भएपछि दुई दम्पति हौँसिएका थिए र फेरी त्यसैलाइ निरन्तरता दिनु थियो । पहिलो वर्षको एक्ल्याहाले मार्गप्रशस्त गरिदिएकाले दोस्रो बर्ष जुम्ल्याहा तेस्रो बर्ष तिम्ल्याहा गरी बच्चाबच्चीको त लाईनै लाग्यो र छ भाइ छोरै छोराका धनी भए । एकातर्फ अर्जेल बुढालाइ आफ्नो अक्कलले काम गरेकोमा गर्व थियो भने अर्कातर्फ अल्लारे मोरामोरीले भएका खेतवारीले नै धान्न नसक्नेगरी नातिनातिनाको थुप्रो लाईदेलान् भन्ने चिन्ता पनि थियो । र अन्तमा स्थितिलाइ नियन्त्रणमा लिन बुढो सकि नसकी लौरो टेक्दै बेसी झर् यो र दुवै अल्लारेलाइ अघि लाएर गाउँ ल्याईछाडे ।
पहिलो बेतमै छोरो भएपछि दुई दम्पति हौँसिएका थिए र फेरी त्यसैलाइ निरन्तरता दिनु थियो । पहिलो वर्षको एक्ल्याहाले मार्गप्रशस्त गरिदिएकाले दोस्रो बर्ष जुम्ल्याहा तेस्रो बर्ष तिम्ल्याहा गरी बच्चाबच्चीको त लाईनै लाग्यो र छ भाइ छोरै छोराका धनी भए । एकातर्फ अर्जेल बुढालाइ आफ्नो अक्कलले काम गरेकोमा गर्व थियो भने अर्कातर्फ अल्लारे मोरामोरीले भएका खेतवारीले नै धान्न नसक्नेगरी नातिनातिनाको थुप्रो लाईदेलान् भन्ने चिन्ता पनि थियो । र अन्तमा स्थितिलाइ नियन्त्रणमा लिन बुढो सकि नसकी लौरो टेक्दै बेसी झर् यो र दुवै अल्लारेलाइ अघि लाएर गाउँ ल्याईछाडे ।
यसरी तीनबर्षको भगिरथ प्रयासले बाउ बुढाको काखमा छ भाइ नाति थुपि्रएपछि गाममा साहिँलाका बुढाबुढीले खूवै चर्चा पाए । नपाउन् पनि कसरी तीन तीन बर्ष डण्डा पेलेका थिए पसिना बगाएका थिए । बेसीमा गएर बच्चाबच्ची पाएकाले गाममा मात्र होईन छिमेकी गाममा पनि साहिँलो ुबेसी साहिँलाु साहिँली ुबेसी साहिँलीु र उनका छ भाइ छोराहरु चाहीँ ुबेसी साहिँलीका छोराहरु भनेर चिनिनथाले ।
दान लिएर-दिएर मात्र हुँदैन । दान लिने-दिने दुवै सुपात्र हुनुपर्दछ । आजसम्मको सिकाइ हो यो । र यही सिकाइ भोलीका दिनमा काम लाग्नेवाला छ । मदारीले बाँदर नचाउने जुन रेला यहाँ सुरु भएको छ त्यो अति भयङ्कर छ । अव यो रोकिनेवाला छैन । नयाँ म्याण्डेटमा नगएसम्म र बहुमतीय या जस्तॊसुकै गठबन्धन र कानूनले यो रेलालाइ रोक्न सक्नेछैन । यो रोकिन फेरी पनि जनता नै कस्सिनुपर्नेछ ।
दान लिएर-दिएर मात्र हुँदैन । दान लिने-दिने दुवै सुपात्र हुनुपर्दछ । आजसम्मको सिकाइ हो यो । र यही सिकाइ भोलीका दिनमा काम लाग्नेवाला छ । मदारीले बाँदर नचाउने जुन रेला यहाँ सुरु भएको छ त्यो अति भयङ्कर छ । अव यो रोकिनेवाला छैन । नयाँ म्याण्डेटमा नगएसम्म र बहुमतीय या जस्तॊसुकै गठबन्धन र कानूनले यो रेलालाइ रोक्न सक्नेछैन । यो रोकिन फेरी पनि जनता नै कस्सिनुपर्नेछ ।
नेकपा माओवादी एक नम्वरमा कांग्रेस दोस्रो नम्वरमा र एमाले तेस्रो नम्वरमा हुनुको अर्थ मिलेर देश चलाउनु भन्ने हो न कि बहुमतीय खेलमा लाग्न । निर्वाचन लगत्तै राष्ट्रपतिमा तँछाड् मछाड् नभैदिएको भए टापटिपे गठबन्धनमा बन्ने र भत्कने यस्तो जात्रै नहुन पनि सक्दथ्यो । देशले आज भोग्दैगरेको यो नियति त्यसैको उपज हो र भविष्यमा योभन्दा भयङ्कर नियति देश र देशवासीले भोग्नुपर्नेछ । बाबुराम अगाडि देखिनुमा राम्रो नराम्रो दुइ कारणको सम्मिश्रण छ । शेरबहादुर त आफ्नो चामल बिकाउन असफल भयो नै । तर खोटै नभएका रामचन्द्रको यसपाली पनि अठ्ठार पटक दाल किन गल्न सकेन र राष्ट्रिय बेईजत भयो यसलाइ राम्रो नराम्रो कुन कारण मान्ने र आफ्नै पार्टीभित्रबाट गरिने बाबुरामप्रतिको अर्घेल्याईँ पार्टीभित्रै बाबुरामको निरीहपन र उनका सरदारहरुको बोली व्यवहारका बाबजुद पनि पहिलोपल्टमै बाबुरामले एक्कासी ३४० मत ल्यायो । यसलाइ राम्रो या नराम्रोमध्ये कुन कारण भन्ने राम्रो कारणमा-बाबुरामको विद्वता शालिनता माधुर्यता र कार्यकुशलता हुनसक्छ त्यसले उनको लोकपि्रयतामा सुगन्ध थपेको पनि हुनसक्छ । राम्रो कारणमा-अनुभवी शेरबहादुरलाइ अगाडि पर्नै दिईएन किनकि शेरबहादुर त्यो हस्ती थियो जसले राजा ज्ञानेन्द्रको पाउमा देशको सार्वभौमिकता चढाएको थियो र देशमा कू निम्त्याएको थियो । तर रामचन्द्र त त्यो हस्ती थियो जसले शान्तिप्रकृया र संविधान निर्माणको मामिलामा प्रचण्ड र बैद्यलाइ झण्डै झण्डै हराईसकेको थियो भने र राज्यको पुनस्रंरचनाका सवालमा भूत भविष्य र वर्तमानलाइ मध्येनजर गरेर उनले मधेसी मोर्चालाइ पनि लगभग थकाई नै सकेको थियो ।
देशका दुई ठूला दलहरु बाहिर बस्नु टापटिपे गठवन्धन हुनु सरकार निर्माण गर्न आत्मनिर्णय सहितको स्वायत्तता जस्तो गम्भिर मुद्धामा राजी हुनु गृह नागरिकतासंग जोडिएको मन्त्रालय भएको र विगतमा ४० लाख गैरनेपालीले नेपाली नागरिकता लिएकाले र त्यस्तो दुर्घटना भविष्यमा घट्नसक्ने सम्भाव्यतातर्फ ध्यान नदिईनु वा बेवास्ता गरिनु लगायत महत्वपूर्ण मन्त्रालय मोर्चालाइ दिन सहमत हुनु र पार्टीभित्र-बाहिरबाट अत्यन्तै कुटिलतापूर्वक यस किसिमको अत्यन्तै जीर्ण र जर्जर सरकारको प्रमुख बनाईनु पनि नराम्रा कुरा हुनसक्छन् । तर विज्ञापन राम्राले नखोज्ने नराम्राले मात्रै खोज्ने हुँदा राम्रो कुरा पछि नराम्रो कुरा अगाडि गर्नु उचित हुन्छ । बाबुराम सजग छ होसियार छ र फुकेर कदम चाल्छ भने ऊतिर लक्षित छल-कपट र कुटिलताले हावा खाला होईन भने धेरै पढ्दैमा छवि मात्र राम्रो हुँदैमा र सस्तो स्वदेशी गाडी चढ्दैमा मात्र केही हुनेवाला छैन बाह्रबुँदेको जग र केन्द्रीय समितिको म्याण्डेटमा टेकेर शान्तिप्रकृया नटुंग्याईए जुन लक्ष्य र उद्धेश्यका साथ आफुलाइ अघि सारियो वा बलीको बोको बनाउन खोजिँदैछ त्यो पूरा हुन्छ र आधुनिक नेपालको सपना टाँय टाँय फिस् हुनेछ । अर्थात आया बाबुराम गया बाबुराम ! अस्तु ।
