स्मृतिका पन्नाहरु

बिहे थियो तर कुनै तामझाम थिएन । माला र नयाँ पोसाकका कारण बरवधू सामान्य रूपमा नायक-नायिकाजस्तै देखिएका थिए । दाइजो, भव्य उपहार र परम्परागत लफडा हुने त कुरै भएन ।धादिङस्थित महादेवबेंसी बजारमा शनिबार बिहे गराउन जम्मा भएको समूहका सहभागी भन्दै थिए, 'बिहे हुनु त यस्तो पो ! सेना समायोजनको बहस चलिरहेका बेला माओवादी जनसेना र नेपाली सेनाका जवानबीचको बिहे हुनुको सन्देश नै अलग छ ।'प्रसंग हो माओवादी जनसेनामा रहेकी धादिङ, थाक्रे-३ महादेवबेंसीकी सलिसा अर्याल र नेपालगन्ज बेलासपुर स्थायी घर भएका नेपाली सेनाका जवान श्रीकुमार आचार्यबीच भएको विवाहको । प्रगतिशील बिहे नाम दिइएको सो कार्यक्रममा बोल्दै प्रमुख अतिथि बनेका धादिङ क्षेत्र नम्बर १ का सभासद् पुष्पविक्रम मल्लले भने, 'यो बिहेको सांस्कृतिक मात्र होइन राजनीतिक अर्थ पनि छ ।' स्थानीय महादेवबेंसीकी अर्याल र उनको गाउँनजिक कोइरालेडाँडामा रहेको नेपाली सेनाको टुकडीमा सेवारत आचार्यबीच झन्डै एक वर्ष लामो प्रेम चल्यो । 'सम्बन्धका कारण पनि हामी बिहेको बिन्दुसम्म आइपुग्यौँ,' छापामार प्रशिक्षणप्राप्त वधू सलिसाले भनिन्, 'हामीले जे गर्‍यौं, सतप्रतिशत सही गर्‍याँ ।' नयाँ पत्रिकालाई प्रतिक्रिया दिँदै गर्दा सलिसाको अनुहार खुसीले धपक्क बलेको थियो ।सलिसा र श्रीकुमारबीचको प्रेमकथा त्यत्तिकै घतलाग्दो छ । चितवनको शक्तिखोरस्थित माओवादी जनसेना शिविरमा रहेकी सलिसा आफ्ना बेपत्ता बाबु इन्द्रबहादुर अर्यालको खोजीका लागि आफ्नै घर धादिङको महादेवबेंसी फर्केकी थिइन् । 'जनयुद्धको वेला बेपत्ता भएका मेरा बाबुको खोजीका लागि सहयोग माग्ने सिलसिलामा नेपाली सेनाका प्युठ श्रीकुमारसँग परिचय भयो,' उनले आफ्नो प्रेमकहानी सुरु गरिन्, 'त्यसपछि मलाई उहाँको स्वभाव र चरित्र मन पर्न थाल्यो ।'२५ कात्तिक ०६० मा सलिसाका बाबु इन्द्रबहादुरलाई तत्कालीन शाही सेनाले माओवादीको आरोपमा गिरफ्तार गरेर बेपत्ता पारेको थियो । बाबु बेपत्ताको बदला लिन भनेर माओवादी शरणमा पुगेकी सलिसा दस कक्षा पढ्दापढ्दै ०६३ मा 'जनसेना' बनिन् । अनमिनले गरेको पहिलो प्रमाणीकरणमा उनी माओवादी सेनामा योग्य ठहरिएकी थिइन् । 'दोस्रो प्रमाणीकरणका वेला यतै घरतिर भइयो । शक्तिखोर गइएन,' मुस्कुराउँदै सलिसाले भनिन्, 'यता, सेनाको दोस्त फेला पारियो । यतै बसियो ।'बाबु बेपत्ता पारिएपछि तत्कालीन शाही सेनासँग आगो बनेकी सलिसाले अन्ततः सेनाकै जवानसँग प्रेममा फसेको कुरा उनको घर-परिवारलाई थाहा थियो रे । परिवारका सदस्यलाई थाहा हुँदाहुँदै श्रीकुमारको बिदाको मौका पारेर उनीहरू लुकिछिपी 'डेटिङ' गर्ने गरेको स्थानीयवासीले बताए । बिहेमा सहभागी स्थानीय ईश्वर थापाले भने, 'अब त ढुक्क भो नि, जीवनसाथी बनेपछि ।' गाउँमा सानुमैया भनेर परिचित जनसेना सलिसाले बिहेअघि नै सेनामा कार्यरत आफ्ना प्रेमी श्रीकुमारको तस्बिर कोठामा सजाएर राखेकी थिइन् । उनले लजाउँदै भनिन्, 'दिलमा सजाउने मान्छेको तस्बिरलाई कोठामा सजाएको हो ।'बिहेमा उपस्थित केहीले खासखुस गरेको पनि सुनियो । भन्दै थिए, 'सानुमैयाले सेनासँग बिहे गरेपछि कतै आस्था नै परिवर्तन त गरिनन् ?' जिज्ञासा वधू सलिसासँग पनि प्रश्न राखियो । एकक्षण सोचमग्न बनेर उनले भनिन्, 'म अहिले पनि माओवादीप्रति त्यत्तिकै आस्था राख्छु । र, राखिरहन्छु ।' बिहेमा प्रमुख अतिथिका रूपमा माओवादी सभासद् मल्ल मात्र होइन जनमुक्ति सेना चौथो डिभिजन कमान्डर यमबहादुर अधिकारी र जिल्ला सेक्रेटरी आकांक्षालगायत माओवादी कार्यकर्ता सहभागी थिए । बिहेमा अतिथिलाई स्वागत गर्ने क्रममा दुलहीका काका भरतले समाज परिवर्तनकै लागि बाबुलाई सेनाले बेपत्ता बनाए पनि सैनिकलाई नै छोरी दिएको बताए । 'परिस्थिति बदलिएको छ । अब बदलाको भावनाले मात्र काम गर्दैन,' भरत भने, 'यो बिहेलाई सबैले अर्थपूर्ण रूपमा लिएका छन् । हामी त्यसैमा खुसी छौं ।' -रामेश्वर कार्की/नयाँ पत्रिकाधादिङ, १४ मंसिर

He is akram with me in him office

This is Jivan. He is with me in my office

भीरमुनि खोरियामा आइपुग्दा जिपको टायर पञ्चर भयो । झमक्क साँझ परिसकेको थियो । परपरसम्म कतै घर नदेखेपछि म उकालो लागेँ । एक त भरखर-भरखर मोटाएको मान्छे, त्यसमाथि नयाँ गाडी किनेदेखि हिँड्न भनेपछि मरेतुल्य हुन्छु । एउटा झुप्रोमा पिलपिले बत्ती देखेर बोलाएँ । 'आमा, भित्र को हुनुहुन्छ ?' 'छोरा आइस्, बाबू !' बुढी आमा भित्रबाट बोलिन् । असी हिउँद काटेकी बूढी आमा हातमा मलिन टुकी लिएर बाहिर आइन् । नियालेर हेरिन् । बरर आँसु झारेर भनिन् -'म त छोरो आएछ भनेर झुक्किएँ !' 'बास पाइन्छ आमा ?' 'बास किन नपाउनु आफ्नै छोराजस्तो नानीलाई ।' छाप्रो नछाएको दुई वर्ष भयो । पानी चुहिन्छ, श्राप नदिए है यो बूढीलाई मर्ने बेलामा । नानी मसँग यही बासी मकैको रोटी छ । नमिठो छ कसरी निल्छौं ? तर अलिकति भए पनि खाऊ है नानी, साँझको पाउनो, यो बूढीलाई पापमा नपार है !' 'छोरो कहाँ गएको नि आमा ?' मैले कुरा झिकेँ । 'जुलुस उठ्ने बर्षमेरो लुरे पल्ला गाउँका मास्टर नानीसँग देश गएको फर्केन नानी ! मलाई बिस्र्यो । तिम्लाई देखेर मास्टर नानीको झझल्को आयो । मास्टर नानी पनि सहराँ ठूला मान्छे भा'का छन् रे । उनी दुब्ला पातला थिए, तिमी मोटा छौं । उनी देश जन्ता के के जातिका कुरा गर्थे । उनी शीर ठाडो पारेर हिँड्थे । तिमी टाउको झुकाएर कुरा गर्र्छौ । फरक यति हो । ' म चुपचाप सुनिरहेँ, बढी आमा भन्दै गइन् । 'भोलि त तिमी सहराँ जान्छौं । मेरो लुरेलाई भेटेर मेरो खबर भने है नानी ! मर्ने बेलामा एकपल्ट लुरेको मुख हेर्ने धोको छ । मेरो लुरेले सहराँ ठूलो मान पा'को छ रे ! राजाभन्दा पनि ठूलो मान ! थाहा छ नानी, शहीद भएको छ रे मेरो छोरा ! पोहोरसालबाट महिनाको आठ बीस रुप्पे पठाइदिन्छ प्रधानपञ्च नानीको हात । लुरेका बाबु मुग्लान भासिएपछि घरबारी साहुले बन्धक खायो । त्यो निखन्न महिनाको पाँच बीस रुप्पेंले पुग्छ त नानी ? आमाको मुख हेर्न एकपल्ट त घर र्फकन पर्छ नि ! म भने बाटो हेरेर आशामा बाँचेकी छु । छाप्राको दुःख लुरेले बिर्से जस्तो छ नानी, लुरेलाई सम्झाइ दिए है ! पैसा र मानको अभिमानले आमाको आँसुको अपमान गर्‍यो भने समयले नराम्रो दण्ड दिन्छ ।' म बिहान झिसमिसेमा ओरालो लागेँ । असी बर्षो बूढा आँखाले आफ्ना अगाडीका मास्टर नानीलाई ठम्याउन सकेनन । कठै बूढी आमा कहाँ हिजोको भूमिगत मास्टर, कहाँको आजको ठूलो पार्टीको बिशिष्ठ नेता तथा सांसद ! मलाई शहीदकी आमाको वेदनाले र सहयात्री लुरेको सम्झनाले पोलिरहृयो, बिझाइरहृयो निरन्तर निरन्तर।

हिमाली काख, कलिलो घाम, बतासे डांडामा,

सुसेली हाल्दै, बजाई पात, नपर्खे सांझमा,

दूर छु म त, नगर दुर, यो साल आउन्न,

मायाले ति म्रै, सताए पनि, फर्कन पाउन्न ।।

ओशामा बिन लादेन केवल बन्दुक चलाउन मात्रै जान्छन भन्ने तपाईलाई लाग्छ भने छिट्टै त्यो गलत सिद्ध हुँदैछ । हो, त्यहि ओशामा बिन लादेन, जो १० मार्च १९५७मा रियादमा जन्मेका थिए अनी जसले सन १९७९ मा सिभिल ईन्जिनियरिङको पढाई सकेका थिए र हाल अमेरिका द्वारा संसारकै सबैभन्दा खतरनाक आतंककारी घोषित भएका छन। समाचारका अनुसार उनी आजकल किताब लेख्‍नमा व्यस्त छन । पहिले अरेबियन भाषामा लेखिने सो किताबको छिट्टै अंग्रेजी अनुवाद पनि निकालीने भएकोले हाल उनी एकजना मध्य पूर्विय युवकको सहयोगमा सो किताब पुरा गर्न लागेको खबर आएको छ । किताबको प्रकाशन पुर्व नै सो किताबका बारेमा चर्चा परिचर्चा सुरु भैसकेकोले यो किताब 'बेस्ट सेलर' भएमा कुनै अनौठो नमाने हुने अनुमान गरीएको छ । जसले जे सुकै भने पनि उनले किताब लेख्‍न थालेको खबर आएपछि उनका समर्थक मात्रै हैन उनका कट्टर बिरोधिहरु पनि सो किताबको अप्रतक्ष प्रतिक्षामा बस्न थालेका छन । मुख्य त सो किताबले ९-११ को अकल्पनिय आक्रमण, विश्‍वमा चलेको तेलको राजनीति र सबै देशमा बढ्दो अमेरिकि प्रभावको बारेमा पनि लादेनको प्रतक्ष र सनसनिखेज खुलासा गर्न सक्ने सम्भावना रहेकोले सो किताब हातै हात बिक्न सक्ने पनि अनुमान हुन थालेको छ । पाकिस्तानका केहि पत्र-पत्रीकाका अनुशार अल-कायदाको बिरोधमा आएका 'भ्रामक समाचारको' खण्डन गर्नु र आफ्नो किताबबाट आफ्नो बिचारको समर्थन खोज्नु नै सो किताबको मुल ध्येय रहने छ । अल-कायदाको संजाल विश्‍वका करिव पचास देशमा रहेको अनुमान गरीएको छ र यो संजालले आफ्ना समर्थक अन्य स-साना गुटहरुलाई पैसा, भौतिक अनी प्रबन्धनको सहयोग जुटाँउदै आएको छ । यदि अल-कायदाका प्रमुख मानिने लादेनको यो किताब साँच्चै 'बेस्ट सेलर' बन्यो भने सो बाट उठेको रकम फेरी यिनै संगठनका ध्वंसात्मक गतिबिधिमै जाने पनि करिव करिव तय नै छ । तर जे भए पनि किताब नै नपढिकन त्यसको बिरोध गर्ने पक्षमा भने म पनि छैन । (स्रोत: ईण्टरनेट र विभीन्न पत्र-पत्रीका)

आन्दोलनको मैदानबाटै बेपत्ता भएका भारतका चर्चित जननेता सुवासचन्द्र बसु (बोस) सन् १९८५ सम्म बाँचेर निधन भएको रहस्योद्घाटन हालै भएको छ। सशस्त्र युद्ध गरी अङ्गे्रजहरूलाई भारतबाट धपाउनुपर्छ भन्ने विचार राख्नुहुने सुवासचन्द्र बसुलाई भारतमै कडा वारेन्ट जारी गरिएको थियो। स्वतन्त्र भारतको लडाइँमा संलग्न एक स्वतन्त्रता सेनानीले सुवासचन्द्र बोसको १९८५ सेप्टेम्बर १६ को राति करिब पौने नौ बजेतिर हृदयाघातबाट निधन भएको बताएका छन्। अयोध्याप्रसाद गुप्ता नाम गरेका ८२ वर्षीय ती सेनानीले नेता बोसको अन्त्येष्टि फैजावादस्थित सरयू नदी किनारको गुप्तार घाटमा भएको पनि बताएका छन्। अयोध्याप्रसादका अनुसार अन्त्येष्टिमा जम्मा पाँचजना मानिस थिए र उक्त स्थानमा उहाँको समाधि पनि बनिसकेको छ। उहाँ साढे सात वर्ष भारतकै बस्ती जिल्लामा, अढाई वर्ष अयोध्यामा र तीन वर्ष फैजावादमा पनि बस्नुभएको थियो। 'नेताजी' नामले चर्चित सुवासचन्द्र बोस भूमिगत हुनुको एक मात्र कारण भारत स्वतन्त्र हुँदा बेलायतसँग गरिएको सम्झौता नै भएको उहाँको ती ८२ वर्षीय सहयोगीले उल्लेख गरेका छन्। त्यतिबेला भारतले बेलायतसँग सम्झौता गर्दा दुईवटा सर्त राखिएको थियो। जसमा एउटा भारत र पाकिस्तानको बाँडफाँड र अर्को नेता बोसको जिउँदो शरीर या लाश बेलायतलाई बुझाउनुपर्ने उल्लेख थियो। जुन सर्त सन् २००२ सम्म लागू हुन सक्थ्यो। उहाँको भूमिगत जीवनका बारेमा आफूले एउटा पुस्तक लेखेको र त्यसमा उहाँका दुर्लभ फोटोहरू रहेको अयोध्याप्रसाद गुप्ताले बताएका छन्। विगतमा सन्त महात्माको भेषमा कतै बसिरहेका छन् भन्ने अनुमान गरिएका बसु नेपालका प्रसिद्ध सन्त खप्तड स्वामी नै हुन् कि भनी अनुमान पनि गर्ने गरिएको थियो। साभार:- weeklynepal.com

यति र यु. एफ. ओ. दुईवटा यस्ता रहश्यहरु हुन जुन बेला- बेलामा मिडियामा आईरहन्छन, अनि यीनिहरुको अस्तित्वको वारेमा पनि सकारात्म र नकारात्मक दुवै खाले विचारहरु रहेका छन। एकथरि मानिसहरु यिनको अस्तित्वलाई ठाडै नकार्छन भने अर्काथरी बेला बेलामा यस्को अस्तित्वको प्रमाण फेला परेको बताउँछन ।यहि हप्ता संयोगबस यि दुबैको अस्तितवको वारेमा एकै चोटि ईण्टरनेट, कागजी छापा र बिद्युत्तीय समाचार माध्यमहरु भरिएका छन । यु. एफ. ओ. को बारमा आएको खबर यसपाला पनि 'ईतिहासको कथा' भएकोले यहा त्यसको चर्चा गरिने छैन । तर यति, जुन केवल नेपालको उच्च हिमाली भेगमा अझै रहेको विश्‍वास गरिन्छ, को वारेमा फेरि यौटा भर्खरै भएको अध्ययनले यतिको अस्तित्वको प्रमाण दिन कोशिस गरेको छ। ए! अरु त यता पो त

- राम प्रसाद पन्त र जिवन पौडेल

- प्रदीप पाण्डेय

मुलुकमा पेट्रोलियम पदार्थ हाहाकार भइरहेकै बेला दाङका विद्यार्थीले पेट्रोलियम पदार्थ उत्पादन गरेका छन् । उनीहरूले सल्लाको खोटोबाट मट्टीतेल, डिजेल र पेट्रोल बनाई प्रयोगमा समेत ल्याएका छन् । यसअघि विभिन्न आविष्कार गरेका विशाल पुन, मार्शल रोका र हरि केसीले पछिल्लोपटक सल्लाको खोटोबाट पेट्रोलियम पदार्थ उत्पादन गरेका हुन् ।सल्लाको खोटो र पानीलाई तताई वाफबाट पेट्रोलियम पदार्थ उत्पादन गरेको विद्यार्थीले जानकारी दिए । उनीहरूले उत्पादन गरेको मट्टीतेलबाट स्टोभ र लालटिनसमेत बल्ने गरेका छन् । यसैगरी आगो बाल्दासमेत प्रयोगमा आइरहेको उनीहरूले बताए । उत्पादित डिजेल र पेट्रोलबाट सवारी साधन सहज रुपले चल्ने दाबी विद्यार्थीको छ । आविष्कार टोली प्रमुख विशाल पुन सल्लाको खोटो र पानीको वाफ दुवैलाई शुद्धीकरण गरे तेल उत्पादन हुने दाबी गर्छन् । उनले सोही प्रक्रियाबाट ग्याससमेत बनाउन सकिने बताए ।छोराले बनाएको मट्टीतेल आगो बाल्दा प्रयोग गरिरहेको बताउने मार्शल रोकाकी आमा हर्कमायाले कहिलेकाहीँ ग्यास अभाव टार्न स्टोभसमेत बाल्ने गरेको जनाइन् । उनले भनिन्, 'हामीले छोराहरूलाई सहयोग गरिरहेका छौं, सरकारले पनि सहयोग गरे उनीहरूको क्षमता सदुपयोग हुने थियो ।' हालसम्म विभिन्न आधा दर्जनभन्दा बढी नयाँ प्रविधि आविष्कार गरिसकेका विद्यार्थीले यसअघि डोजर, पेरिस्कोप, टेलिस्कोप, एएम ब्यान्ड, वाकीटकी, लेजरलगायत सामग्री आविष्कार गरिसकेका छन् । उनीहरूको आविष्कारप्रति कुनै पनि सरकारी निकाय र संघ-संस्थाको ध्यान जान सकेको छैन । हाल घोराहीस्थित भ्याली टप बोर्डिङ स्कुलमा अध्ययनरत विद्यार्थीले सबैको सहयोग पाए जिल्लामै प्रशस्त मात्रामा पेट्रोलियम पदार्थ उत्पादन गर्न सकिने दाबी गर्छन् । मार्शल रोकाका अनुसार, उत्पादित हुने तेल सस्तो र गुणस्तरीयसमेत हुने गरेको छ । रोका भन्छन्, 'हामीलाई सरकारले सहयोग गरे दैनिक सयौं लिटर तेल जिल्लामै उत्पादन गरेर देखाइदिन्छौं ।' अर्का विद्यार्थी हरि केसी डाल्डा घ्यूबाट पेट्रोल उत्पादन गर्न सकिने भए पनि महँगो हुने बताउँछन् । उनले नेपालमा प्रशस्त सल्लाको खोटो पाइने भएकाले यसबाट सस्तो र गुणस्तरीय तेल उत्पादन गर्न सकिने बताए । उनले भने, 'हामीले ल्याब नै दर्ता गरी नयाँ-नयाँ आविष्कार गर्ने कार्यक्रम बनाएका छौं ।' उनीहरू भविष्यमा मानवयन्त्र रोबर्ट बनाउने तयारीमा छन् । विद्यार्थीको पेट्रोल आविष्कारपछि मोटरसाइकलमा राखेर प्रयोग गरेका स्थानीय वसन्त श्रेष्ठले मोटरसाइकल सहज रुपमा गुडेको बताउँछन् ।

डन ब्राडम्यानका रूपमा परिचित डोनाल्ड डन ब्राडम्यान विश्वकै महान् क्रिकेटरका रूपमा परिचित छन् । खेल्न छाडेको ६० वर्षसम्म पनि उनले बनाएको कीर्तिमान अरूले तोड्न सकेका छैनन् । आप\mनो समयमा असम्भव लाग्ने कीर्तिमान बनाउन सफल ब्राडम्यान विश्व क्रिकेटका महान् खेलाडीमा अग्रस्थानमा छन् । ९२ वर्षको उमेरमा सन् २००१ मा निधन भएका ब्राडम्यानले १९४८ मा इङ्ल्यान्डमा अन्तिम खेल खेलेका थिए । र, सन्यास लिनुअघि उनले कायम गरेको टेस्ट ब्याटिङ औसत ९९ दशमलव ९४ प्रतिशत छ । इङ्ल्यान्डविरुद्ध १९४८ मा खेलेको अन्तिम टेस्ट इनिङमा जब उनी आप\mनो औसत सय पुर्‍याउने क्रममा थिए, इरिक होलिएसले उनलाई डक आउट गरे । उक्त इनिङमा चार रन बनाएका भए उनको औसत सय पुग्ने थियो । 'ब्वाइ र्फम बोरल' का रूपमा परिचित ब्राडम्यानले कायम गरेका कीर्तिमान अझै पनि निराश भएका बखत अस्ट्रेलियाली युवाका लागि प्रेरणा बन्ने गरेको छ । मुलुकका उनै महान् खेलकुद नायक डन ब्राडम्यानको सयौं जन्मोत्सव अस्ट्रेलियालीले बुधबार भव्यताका साथ मनाए । क्रिकेटका निर्विवाद एकमात्र महान् खेलाडी ब्राडम्यानको जन्म २७ अगस्ट १९०८ मा न्यु साउथ वेल्समा भएको थियो । सानैदेखि क्रिकेटमा रुची राख्ने ब्राडम्यानले अभ्यासको आप\mनै शैली विकास गरेका थिए । बाल्य अवस्थामा गरेको अनौठो अभ्यास शैलीले उनलाई विश्वकै महान् ब्याट्सम्यान बनाउन मद्दत गरेको हो । पानी ट्यांकीका लागि घरछेउमा बनाएको पर्खालमा गल्फ बल ठोक्काउँदै उनी एक्लै अभ्यास गर्थे । सोही अभ्यासबाट उनले कठिनभन्दा कठिन बल पनि सहजै सामना गर्ने क्षमता विकास गरेका थिए । अप्ठ्यारो बलमा सहजै खेल्ने क्षमताका कारण हरेक तेस्रो इनिङमा शतक प्रहार गर्ने खेलाडीका रूपमा पनि उनी स्थापित भए । 'उनको नाम र उनले प्राप्त गरेको सफलता अन्य खेलाडीको पहुँचभन्दा धेरै टाढा छ । उनको समय र त्यसपछिका अन्य खेलाडीका लागि पनि,' रिक्की पोन्टिङ भन्छन्, 'उनको खेल्ने शैली हाम्रोभन्दा विल्कुल फरक थियो ।' केही सौखिन क्रिकेटप्रेमी उनले जोडेको चार रन भेटिएको दाबी गर्छन् । सो चार रन ब्राडम्यानको रन योगफलमा जोडे उनको खेल जीवनको औसत सय हुन जान्छ । 'अझै खेलिरहेको भए पनि उनको औसत विश्वका अन्य ब्याट्सम्यानभन्दा राम्रो नै हुन्थ्यो,' क्रिकेटर माइक हुसे भन्छन्, 'उनी सर्वकालीन महान् ब्याट्सम्यान हुन् र अझै पनि छन् ।' एक्लै अभ्यास गरिरहने ब्राडम्यानले १२ वर्षको उमेरमै स्कुलस्तरीय एक प्रतियोगितामा पहिलो शतक प्रहार गरेका थिए । विश्वमा हरेक खेलका कीर्तिमान बन्छन् र फेरि तोडिन्छन् । टेस्ट क्रिकेटको एक सय ३१ वर्षे इतिहासमा दुई हजार पाँच सय १९ ब्याट्सम्यान जन्मिए, तर ब्राडम्यान जहिले पनि भेट्न नसकिने क्रिकेटरका रूपमा रहेका छन् । उनको सफलता क्रिकेटमा मात्र होइन कुनै पनि खेलकै सर्वाधिक उपलब्धिमूलक मानिन्छ । विस्डनका अनुसार बलले खेल्ने कुनै पनि खेलमा ब्राडम्यान अग्रस्थानमा छन् । विश्वकै महान् खेलाडी मानिएका फुटबलर पेले पनि उनीभन्दा पछि रहेका छन् । उनले ब्याटिङ औसतमा मात्र नभई आप\mनो समयमा विभिन्न कीर्तिमान बनाएका थिए । तीमध्ये अझै पनि केही कीर्तिमान उनकै नाममा छ । २२ औं जन्मोत्सव मनाउनुअघि नै उनले धेरै कीर्तिमान बनाएका थिए । २० वर्षे खेल जीवनमा उनले एकै लयमा रन जोडिरहे । अस्ट्रेलियाका पूर्वकप्तान विल उडफुलको शब्दमा भन्नुपर्दा उनी टोलीका लागि तीन ब्याट्सम्यान बराबर थिए । कप्तान र प्रशासकका रूपमा जहिले पनि उनी आक्रामक र मनोरञ्जनात्मक क्रिकेटको पक्षमा रहे । जसका कारण उल्लेख्य संख्यामा दर्शक तान्न पनि उनी सफल भए । खेल जीवनबाट सन्न्यास लिएपछि पनि उनी प्रशासक, छनोटकर्ता र लेखकका रूपमा तीन दशकसम्म सक्रिय रहे । सन्न्यास लिएको ५० वर्षपछि पनि उनी अझै विश्वकै आइकन खेलाडीका रूपमा रहेका छन् । महान् खेलाडीको सम्मानमा अस्टे्रलियाले उनको तस्बिरअंकित हुलाक टिकट र सिक्का बनाउने गरेको छ । जीवित रहेकै अवस्थामा संग्रहालय बनाइएका उनी एकमात्र अस्ट्रेलियन हुन् । उनको स्मृति दिवसका अवसर पारेर २७ अगस्टमा रोयल अस्ट्रेलियन मिन्टले पाँच डलरको स्वर्ण मुद्रामा उनको तस्बिर कुँदेर सार्वजनिक गरेको छ ।